นายสมชัย ศรีสุทธิยากร สมาชิกพรรคประชาธิปัตย์ และอดีตกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) อธิบายวิธีคิดคำนวณ ส.ส. บัญชีรายชื่อ โดยได้เชิญนางสาวณัฏฐา มหัทธนา นักเคลื่อนไหวกิจกรรมทางการเมือง มาร่วมรับฟังวิธีการคำนวณ ส.ส. บัญชีรายชื่อด้วย 

นายสมชัย ระบุว่าการคิดคำนวณนี้ต้องใช้ทักษะด้านกฎหมายและคณิตศาสตร์ ทดลองใช้ความรู้ทางนิติและคณิตศาสตร์ พร้อมรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน มาตรา 91 และ พ.ร.บ. ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. มาตรา 128 โดยชี้ว่ากฎหมายลูกและกฎหมายแม่ไม่ได้ขัดกันจึงยึดวิธีคิดตามกฎหมายลูก โดยไม่ให้ขัดกับรัฐธรรมนูญซึ่งเป็นหัวใจสำคัญ 

นายสมชัย อธิบายว่า คิดคำนวณ โดยถอดวิธีจากกฎหมายทีละบรรทัดตามที่เข้าใจและคิดว่าถูกต้อง แต่วิธีที่ตัวเองคำนวณนั้น จัดสรร ส.ส.บัญชีรายชื่อให้ 14 พรรคโดยไม่นับรวมพรรคเเพื่อไทยและพรรคประชาชาติ ที่มีจำนวน ส.ส. เขตเกินกว่า ส.ส. พึงมีแล้ว และไม่จัดสรรให้พรรคที่มีคะแนนต่ำว่าเกณฑ์ที่จะได้รับ ส.ส. หรือคะแนนต่ำกว่า 71,057.498 ขณะที่การจัดสรรตาม (5) หรือจำนวน ส.ส. บัญชีรายชื่อที่เหลือจากการคิดในจำนวณเต็ม พบว่านายสมชัยจัดสรรให้แต่ละพรรคการเมืองตามจำนวณทศนิยมจากมากไปน้อยอีก 1 คนถึง 2 รอบ 

อดีต กกต. ยังย้ำว่าวิธีคิดที่แตกต่างของแต่ละฝ่ายไม่ได้มีปัญหาที่กฎหมาย แต่อาจเกิดจากการไม่ได้ทำความเข้าใจ และเชื่อว่าหลังจากนี้อาจมีเงื่อนไขใบส้ม ที่ส่งผลต่อคะแนน แนะนำให้เปิดเวทีรับฟังความเห็นจากฝ่ายต่างๆ ในช่วงเวลา 1 เดือนที่เหลือก่อนการประกาศรับรอง ส.ส. โดยไม่ยึดวาทกรรมว่าทุกคะแนนเสียงไม่ทิ้งน้ำ เพราะเชื่อว่าสิ่งที่กำหนดมาในวิธีคิดอาจผิดพลาดก็ได้ แต่สุดท้าย กกต. เป็นผู้ตัดสินใจและจะต้องรับผิดชอบต่อการเลือกใช้สูตรในการคำนวณ 

หาก กกต. ใช้สูตรคำนวณผิดจะถือว่าบกพร่องในการปฏิบัติหน้าที่ต้องดูว่า เจตนาหรือไม่ ซึ่งหากผิดพลาดโดยตั้งใจ กกต. ต้องพิจารณาตัวเอง การคำนวณผิดไม่ส่งผลให้การเลือกตั้งเป็นโมฆะ 

ส่วนข้อเสนอส่งให้ศาลรัฐธรรมนูญตีความต้องเกิดข้อขัดแย้งระหว่างหน่วยงานราชการ แต่เชื่อว่าวันนี้ยากที่จะไปช่องทางไปยังศาลรัฐธรรมนูญตีความ ทั้งนี้นายสมชัยจะส่งวิธีการคิดคำนวณนี้ไปยัง สำนักงาน กกต. รับทราบภายในสัปดาห์นี้ด้วย และยังกล่าวถึงกลุ่มสหภาพนักศึกษาเตรียมฟ้องอาญามาตรา 157 ต่อ กกต. ในฐานะที่เป็นอดีต กกต. ก็เป็นห่วงในทุกเรื่อง หน้าที่ของ กกต. มีรายละเอียดที่เยอะมาก จึงกล่าวให้กำลัง กกต. ชุดปัจจุบัน ขอให้ดำเนินการทุกกระบวนการอย่างรอบครอบ