เมื่อวันที่ 14 พ.ย. ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎร ได้พิจารณารายงานของคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาศึกษาปัญหาราคาพืชผลทางการเกษตรตกต่ำ

นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคอนาคตใหม่ ในฐานะสมาชิกกรรมาธิการ อภิปรายว่า ถ้าจะสรุปบทเรียนจากการทำงานคณะกรรมาธิการครั้งนี้ในประโยคเดียว คงจะพูดได้ว่า “การเพิ่มราคาสินค้าทางการเกษตรกับการยกระดับสินค้าเกษตรไม่เหมือนกัน” เมื่อวันที่ 28 ก.ค. 2562 ได้มีการอภิปรายเพื่อตั้งคณะกรรมาธิการชุดนี้ ราคาข้าวอยู่ที่ระดับค่อนข้างต่ำ วันนี้ราคาข้าวเหนียว ข้าวหอมมะลิ ข้าวหอมปทุมขึ้นมาสูงกว่าราคาที่รัฐบาลจะประกันด้วยซ้ำไป แต่เหตุเนื่องมาจากภัยพิบัติทั้งสิ้น ถ้าปล่อยให้ท่วมไปถ้าปล่อยให้แล้งไป ราคาก็จะขึ้นมาโดยปริยาย แต่คำถามคือข้าวนี้อยู่ในมือของชาวนาหรือไม่ ชาวนาจะได้รับประโยชน์ตรงนี้จริงหรือ

สำหรับเรื่องข้าว นายพิธา สรุปว่า “เราต้องยกระดับข้าวจาก “โภคภัณฑ์” ให้เป็น “ผลิตภัณฑ์” ตนย้ำว่าต้องมีการคิดแบบบูรณาการเป็นระบบ ยกตัวอย่างในระยะสั้น ในอดีตที่ผ่านมารัฐบาลไทยมีวิธีคิดในการอุดหนุนอยู่สองขั้ว มีทั้งจำนำและประกันราคา แต่สำหรับตน ไม่ว่าจะประกันหรือจำนำมีทั้งข้อดีข้อเสีย รัฐบาลต้องเริ่มใช้เครื่องมือความหลากหลายทางนโยบายให้ถูกต้องกับประเภทของข้าว

นายพิธาได้เสนอแนวทาง “3 ป” ดังนี้

“ประกัน” - การประกันราคาข้าวนั้นมีข้อดีตรงที่ว่ามีผู้เล่นน้อย โรงสีไม่ต้องเข้ามาเกี่ยวข้อง องค์การคลังสินค้าไม่ต้องเข้ามาเกี่ยวข้อง เพราะฉะนั้นโอกาสในการรั่วไหล โอกาสในการทุจริตก็มีน้อย เหมาะแก่การทำข้าวที่มีการออกมาหลายๆ รอบ ส่วนในด้านของการจำนำ มีข้อดีก็คือการดึงข้าวออกจากระบบสำหรับข้าวที่ออกปีละรอบเดียว ตอนที่ข้าวออกมาราคาต้องตกลง แต่พอออกมาช่วงปลายราคาก็จะสูงขึ้นเรื่อยๆ ถ้าเราสามารถดึงข้าวออกจากระบบได้และทำให้อุปสงค์สมดุลได้ ราคาข้าวจะทรง ไม่มีราคาที่ต่ำเกินไปหรือสูงเกินไป

“เพราะฉะนั้นความหลากหลายทางนโยบายเพื่อช่วยเหลือชาวนาในระยะสั้นนั้น ไม่จำเป็นที่จะต้องคิดเป็นขั้วอีกต่อไป หมดยุคแล้วที่จะประกันดีหรือจะจำนำดี มันได้ทั้งสองอย่าง มันขึ้นอยู่กับประเภทของข้าวที่ท่านจะใช้ต่างหาก” นายพิธา กล่าว

“ปรับพอร์ต” - การปรับพอร์ต ถ้าเราดูราคาตอนนี้ ข้าวเจ้า 5% เป็นข้าวชนิดเดียวที่ราคาอยู่ที่ประมาณ 7 พันกว่าบาท แต่รัฐบาลประกันไว้ที่หมื่นกว่าบาท เป็นพันธุ์เดียวที่มีปัญหาอยู่ จากการที่คณะกรรมาธิการได้ลงพื้นที่ จากการเรียกข้าราชการมาชี้แจง ตนถามว่าข้าวที่เป็นพอร์ตมีพันธุ์อะไรบ้าง กรมการข้าวบอกว่ามีการวิจัยออกมา สรุปว่ามีเป็นพันเป็นหมื่นพันธุ์ แต่ที่ปลูกจริงๆ อยู่ในประเทศไทยมีอยู่เพียงไม่กี่พันธุ์ มีข้าวแข็งกี่พันธุ์ที่จะส่งออกไปแอฟริกา เป็นข้าวนุ่มที่จะส่งออกไปจีนอีกกี่เปอร์เซ็นต์ ไม่มีใครทราบในส่วนนี้ ตนคิดว่านี่คือสิ่งที่เราจะต้องทำ เพราะถ้าเกิดเราปลูกข้าวแบบเดียวซ้ำไป ไม่มีความหลากหลายทางพันธุ์เมื่อไหร่ ก็หมายความว่าอุปทานของข้าวประเภทนั้นจะออกมาเยอะ วันใดที่แอฟริกาไม่เอาแล้วหรือขึ้นภาษีก็ขายไม่ได้ ถ้าวันไหนเรามีคู่แข่งที่ไปขายให้จีนมากขึ้นเราก็ขายไม่ได้ การทำให้สมดุลต้องมี

“แปรรูป” - ข้าวสามารถแปรรูปเป็นเหล้าชุมชนได้ เชิงอรรถที่ตนได้ให้ไว้ครั้งที่แล้วเมื่อเดือนกรกฎาคมคือการแปรรูปเป็นสุราชุมชน ไม่ได้หมายถึงการสนับสนุนให้มีการดื่มสุราเพิ่ม แต่เป็นการสนับสนุนเกษตรกรของเรา

“ท่านทราบหรือไม่ ว่าเหล้าอาโอโมริที่ดังที่สุดของโอกินาว่าราคาขวดละสองพันกว่าบาท แต่ต้องนำเข้าข้าวจากประเทศไทย เราส่งข้าวจากเมืองไทยไปที่โอกินาว่าให้เขาทำแบรนด์ แล้วส่งกลับมาขายร้านอาหารญี่ปุ่นเราที่ทองหล่อทุกวันนี้ เก็บข้าวไว้ในขวดราคามีแต่ขึ้น เก็บข้าวไว้ในโกดังราคามีแต่ลง” นายพิธา กล่าว