พญานาค และสัตว์ประหลายคล้ายงู ปรากฏอยู่ในตำนานของหลายประเทศ  แต่ปัจจุบันพญานาคมีอยู่ในประเทศใดบ้าง? 

 

เทพนิยายอียิปต์และกรีกโบราณกล่าวว่า "อูโรบูรอส (Ourobouros)" เป็นงูยักษ์ที่กินหางตัวเอง  ส่วนตำนานของนอร์เวย์กล่าวว่า "มิดการ์ดชอรึมร์ (Midgarðsormr)" เป็นงูยักษ์ที่อยู่ในทะเล ตัวของมันใหญ่จนกระทั่งรัดรอบโลกได้ และใหญ่จนนักแล่นเรือบางคนคิดว่าหลังของมันเป็นเกาะในทะเล  ในขณะที่ตำนานท้องถิ่นของเกาะฟิจิกล่าวว่า "ราตูไมบูลู (Ratumaibulu)" เป็นเทพเจ้างูที่ปกครองโลกใต้ดิน และเป็นผู้ทำให้พืชออกดอกผลอุดมสมบูรณ์

 

ในกัมพูชา ตำนานเล่าว่าพญานาคเป็นกษัตริย์แห่งนาค ที่แต่งงานกับลูกสาวของพราหมณ์ จนออกลูกหลานกลายเป็นชาวกัมพูชา  ในประเทศไทยภาคกลางและในเกาะชวาของอินโดนีเซีย เชื่อกันว่าพญานาคเป็นสัตว์คล้ายงู มีหงอนที่หัว อาศัยอยู่ใต้ดิน และใกล้ชิดกับเหล่าทวยเทพ  

 

หนังสือไตรภูมิพระร่วงกล่าวว่า นาคอยู่ใต้ดินลึก 1 โยชน์ หรือ 16 กิโลเมตร มีวัง 7 ชั้นที่วิจิตรพิสดารไม่แพ้สวรรค์  ส่วนตามคติลาวนั้น พญานาคอยู่ในน้ำ และเป็นเทพที่ดูแลแม่น้ำโขง  จังหวัดในภาคอีสานที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของลาว จึงเชื่อตามคติแบบไทยภาคกลาง

 

แต่คนจำนวนหนึ่งก็ไม่ได้เชื่อว่างูยักษ์ในตำนานเหล่านี้ มีอยู่แค่ในตำนาน

 

ภาพถ่ายภาพหนึ่งซึ่งเผยแพร่อย่างกว้างขวางในประเทศไทยและลาว อ้างว่าเป็นภาพทหารอเมริกันจับพญานาคได้ ที่ฐานทัพอเมริกันในลาวเมื่อปี 2516  

 

ในความจริงแล้ว ภาพนี้เป็นทหารนาวิกโยธินหน่วยซีล (SEAL) ที่ถ่ายที่อ่าวโคโรนาโด มลรัฐแคลิฟอร์เนียของสหรัฐฯ ในปี 2539  และปลาในภาพก็เป็นปลา Oarfish หรือ "ปลาพญานาค"

 

แต่ปลาตัวนี้ถูกจับได้ที่ใด ก็อาจไม่สำคัญนักสำหรับบางคน  เพราะความจริงที่ว่าปลานี้มีอยู่จริง ก็เพียงพอแล้วที่จะพิสูจน์ว่าพญานาคมีจริง

 

ผู้ที่เชื่อเช่นนี้ อาจได้ดีใจมากขึ้นอีกหลายเท่า เพราะพญานาคไม่ได้มีแค่ตัวเดียว แต่มีอยู่ทั่วโลก และถูกพบแล้วหลายครั้ง

 

ในปี 2551 นักวิยาศาสตร์สามารถถ่ายภาพพญานาคตัวเป็นๆ ว่ายน้ำอยู่ในอ่าวเม็กซิโกได้ชัดเจนเป็นครั้งแรก  นักวิทยาศาสตร์ประมาณว่าพญานาคตัวนี้มีความยาวประมาณ 5-10 เมตร  ในช่วงเวลา 3 ปีหลังจากนั้น อุปกรณ์สำรวจทะเลของนักชีววิทยาทางทะเลก็จับภาพพญานาคในอ่าวเม็กซิโกได้อีกถึง 5 ตัว  และพญานาคอีกหลายตัวก็ยังโผล่ให้เห็นในญี่ปุ่น  

 

ล่าสุด สัปดาห์นี้ พญานาคความยาว 18 ฟุต หรือประมาณ 5 เมตรครึ่ง ถูกพบนอกชายฝั่งมลรัฐแคลิฟอร์เนีย และถูกบันทึกภาพไว้ได้อีกครั้ง

 

ภาพเหล่านี้แสดงให้เห็นว่าพญานาคมีอยู่ในหลายประเทศทั่วโลก  นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่าพญานาคชอบอยู่ใต้ทะเลลึกประมาณ 1 กิโลเมตร ซึ่งตรงตามคติของลาวที่ว่าพญานาคอยู่ใต้น้ำ และตรงตามคติของไทยที่ว่าพญานาคมีหงอนที่หัว

 

อย่างไรก็ดี  นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่าพญานาคนั้นมักอยู่ในทะเลลึกประมาณ 1 กิโลเมตร ซึ่งตื้นกว่าที่ไตรภูมิพระร่วงระบุไว้ คือ 1 โยชน์ หรือ 16 กิโลเมตร อยู่พอสมควร  นอกจากนี้ นักวิทยาศาสตร์ก็ยังไม่พบพระราชวัง 7 ชั้นของพญานาคตามที่ไตรภูมิพระร่วงระบุ  ที่สำคัญคือ พญานาคที่พบนี้เป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่ในน้ำเค็ม ไม่ใช่สัตว์น้ำจืด