รายงานพิเศษ 'ใครคือขบวนการแห่งปาตานี?' ตอนที่ 1

วอยซ์ทีวี นำเสนอรายงานพิเศษ ใครคือขบวนการแห่งปาตานี ทำความรู้จักกับ ฮะยีสุหลง คนที่ถูกลืม กับข้อเรียกร้องการปกครองรูปแบบพิเศษในชายแดนใต้ 

ฮะยีสุหลง คือหนึ่งในผู้ที่ถูกลืมไปแล้วในประวัติศาสตร์ไทย เขาคือผู้ซึ่งได้เคยนำชาวมลายูมุสลิมใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ยื่นข้อเรียกร้อง 7 ข้อต่อรัฐไทย ให้มีการปกครองรูปแบบพิเศษโดยยังคงอยู่ภายใต้อำนาจอธิปไตยของไทย ซึ่งมีชาวมลายูมุสลิมจำนวนมากให้การสนับสนุนฮะยีสุหลง แต่แล้วเขาก็ถูกรัฐอุ้มหายตัวไป เช่นเดียวกับผู้นำการเคลื่อนไหวคนอื่นๆ

ในขณะที่ประวัติศาสตร์ การยึดครองดินแดนปาตานี โดยสยามเป็นเสมือนเชื้อเพลิงของไฟใต้ การปิดหนทางการเคลื่อนไหวโดยสันติของชาวมลายูมุสลิม ที่เห็นต่างจากรัฐ ก็คือการจุดไฟลงในเชื้อเพลิงนั่นเอง ตั้งแต่การถูกทำให้หายตัวไปของ ฮะยีสุหลง ในปี 2497 จนถึงประมาณปี 2520 เป็นที่คาดการณ์กันว่า มีองค์กรใต้ดินที่ปฏิบัติการในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เกิดขึ้นมากถึง 84 องค์กร โดยทั้งหมดมีแนวทางการเรียกร้องเอกราชอย่างชัดเจน

แต่มาจนถึงปัจจุบัน มีเหลืออยู่เพียง 4 องค์กรเท่านั้น ที่ยังคงมีตัวตนอยู่ นั่นคือ PULO  BRN  BNPP และ BMP ภายใต้ร่มของสหพันธ์ BERSATU แต่ในทางปฏิบัติ องค์กรเดียวที่ยังคงมีการเคลื่อนไหวในพื้นที่ ก็คือ BRN ซึ่งดูจะได้รับการสนับสนุนจากประชาชนในพื้นที่มากกว่าทุกองค์กรที่ผ่านมาในอดีต ด้วยการอาศัยแนวทางมวลชนเป็นหลักในการเคลื่อนไหว

เหตุการณ์ล่าสุด คือกรณีนายมะรอโซ จันทรวดี นำกำลังกองโจรเข้าจู่โจมค่ายนาวิกโยธิน และถูกตอบโต้จนเสียชีวิตพร้อมพวก 16 คน  ชาวบ้านส่วนหนึ่งไม่ยอมให้ร่างของนายมะรอโซและพวกไปถูกฝังที่อื่น แต่ต้องเป็นในหมู่บ้านเท่านั้น โดยให้เหตุผลว่า ร่างของ "วีรบุรุษนักรบ" ของพวกเขา ต้องอยู่ที่นี่ ซึ่งสามารถสะท้อนความรู้สึกของชาวมลายูมุสลิมในพื้นที่ที่มีต่อนักรบของขบวนการได้เป็นอย่างดี

ชาวมลายูมุสลิม มีความแตกต่างทางอัตลักษณ์สูง และมีความปรารถนาที่จะมีสิทธิของชนชาติตนเอง ในทางศาสนา วัฒนธรรม ซึ่งมักจะถูกกีดกันโดยตลอดของชาวมลายูมุสลิม  เมื่อหลายคนไม่เห็นทางออกที่สันติ พวกเขาจึงเลือกไปจับปืนและใช้ความรุนแรง

หากสังคมไทยปรารถนาสันติ สิ่งที่ต้องทำเป็นอันดับแรก คือการให้คนที่นิยมสันติได้มีที่ยืนอย่างมั่นคง โดยไม่ต้องกลัวจะถูกอุ้มหายตัวไปอย่างฮะยีสุหลง ที่ต่อสู้บนหนทางปกติ มิเช่นนั้น ผู้ที่เห็นต่างเหล่านี้ ก็จะถูกผลักให้กลายเป็นคนอย่าง มะรอโซ ที่เลือกใช้หนทางต่อสู้ด้วยความรุนแรง