ภาพยนตร์เรื่องใหม่ของค่าย GDH ที่กำลังเข้าฉายในโรงภาพยนตร์ "ฉลาดเกมส์โกง" นอกจากจะได้รับคำชมอย่างท่วมท้นว่าเป็นภาพยนตร์ที่มีคุณภาพมากที่สุดเรื่องหนึ่งแล้ว ยังสามารถสะท้อนความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา และการให้ความสำคัญกับผลลัพธ์ โดยไม่สนใจวิธีการ ซึ่งเป็นต้นเหตุปัญหาการโกงและคอรัปชันในสังคมไทย

ภาพยนตร์เรื่อง "ฉลาดเกมส์โกง" พูดถึงนักเรียนหญิงชั้นมัธยมปลายที่ชื่อว่าลิน ซึ่งเป็นนักเรียนดีเด่น ทั้งเรียนเก่งและมีไหวพริบ จนทำให้เธอได้รับทุนการศึกษาให้เข้าเรียนในโรงเรียนเอกชนชื่อดัง และมีสิทธิ์ชิงทุนที่จะไปเรียนต่อระดับมหาวิทยาลัยในต่างประเทศต่อไป แต่ในการสอบครั้งหนึ่ง เธอได้ช่วยส่งคำตอบให้เพื่อนสนิทคนหนึ่งเพราะไม่อยากให้เพื่อนสอบตก แต่หลังจากนั้นลินกลับเห็นช่องทางว่าเธอมีความสามารถที่จะช่วยส่งคำตอบให้นักเรียนคนอื่นๆ ในห้องได้เช่นกัน เธอจึงรวมกลุ่มกับเพื่อนหารายได้เป็นกอบเป็นกำจากการช่วยนักเรียนคนอื่นโกงข้อสอบ ซึ่งเริ่มต้นจากการโกงข้อสอบในโรงเรียนตัวเอง ก่อนที่จะขยายไปสู่การสอบระดับนานาชาติ

หนังสะท้อนให้เห็นปัญหาของระบบการศึกษาไทยที่มีความเหลื่อมล้ำค่อนข้างมาก โดยมีสาเหตุมาจากการใช้ผลการสอบเป็นตัววัดระดับความสำเร็จของนักเรียน ซึ่งแม้ภายนอกจะดูเหมือนว่ามีความเท่าเทียม เพราะทุกคนที่ตั้งใจอ่านหนังสือย่อมมีโอกาสทำคะแนนได้ดีเหมือนกันหมด แต่ในความเป็นจริง นักเรียนที่มีเงินจ่ายค่าเรียนพิเศษราคาแพงๆ กับครูที่สอนวิชานั้นๆ กลับสามารถทำคะแนนได้สูงกว่านักเรียนคนอื่น เพราะครูจะนำคำถามที่ใช้สอนในชั่วโมงเรียนพิเศษมาใช้ออกข้อสอบจริงด้วย ทำให้นักเรียนที่เรียนพิเศษได้เห็นข้อสอบก่อนที่จะถึงเวลาสอบจริง

ขณะที่ภาพความจริงของสังคมไทยที่ให้ความสำคัญกับผลลัพธ์มากกว่าวิธีการ ก็ถูกสะท้อนผ่านระบบการศึกษาในโรงเรียนที่ข้อสอบให้ความสำคัญกับคำตอบสุดท้าย มากกว่าวิธีการคิดและคำนวน ด้วยการใช้คำถามแบบปรนัย ซึ่งง่ายต่อการลอกข้อสอบ ทำให้นักเรียนที่มีฐานะดียินดีที่จะจ่ายเงินให้กับนักเรียนเก่งๆ อย่างลินเพื่อช่วยส่งคำตอบให้ในระหว่างการทำข้อสอบ ถือเป็นการแลกเปลี่ยนที่เป็นที่พึงพอใจทั้งสองฝ่าย ซึ่งลินเชื่อว่าการแลกเปลี่ยนแบบนี้ไม่ใช่การโกง เพราะไม่มีใครเป็นฝ่ายสูญเสีย และไม่ได้ทำให้ใครเดือดร้อน มีแต่คนที่ได้กับได้ เธอได้เงิน และลูกค้าก็ได้คะแนน

การโกงข้อสอบเป็นเรื่องที่ผิดหรือไม่ ก็คงต้องย้อนกลับมามองว่า เราไปโรงเรียน เรียนหนังสือเพื่ออะไร โรงเรียนทำหน้าที่เป็นแหล่งศึกษาหาความรู้ให้กับนักเรียนได้จริงหรือไม่ หรือว่าเป็นแค่สถานประกอบธุรกิจเพื่อแสวงหาผลกำไรโดยมียี่ห้อโรงเรียน และเกรดเป็นสินค้าราคาแพง และมีนักเรียน ผู้ปกครอง เป็นลูกค้าชั้นดี ถ้าเกรดการเรียนคือสิ่งที่สังคมให้ความสำคัญ ก็คงไม่แปลกถ้านักเรียนจะจ่ายเงินเพื่อซื้อเกรด ไม่ว่าจะผ่านการเรียนพิเศษ หรือผ่านการโกงข้อสอบ  

ขณะที่เด็กนักเรียนที่มีผลการเรียนที่ยอดเยี่ยมอย่างลิน ก็ตั้งคำถามกับตัวเองว่าเธอต้องมาเรียนหนังสืออยู่ในระบบเป็นเวลากว่า 16 ปี เพื่ออะไร ถ้าเป้าหมายของเธอคือการมีหน้าที่การงานที่ดี และมีเงินเดือนสูงๆ เธอก็ไม่จำเป็นต้องเรียนหนังสือให้จบก็ได้ เพราะเธอค้นพบวิธีการหาเงินได้หลักล้านด้วยการช่วยคนอื่นโกงข้อสอบในแต่ละครั้ง การที่เธอใช้ความสามารถของตัวเองหาผลกำไรให้ตัวเองจะผิดตรงไหน ดีกว่าปล่อยให้คนอื่น เช่นโรงเรียน หากำไรจากตัวเธอด้วยการใช้ความสามารถของเธอเป็นจุดขายของโรงเรียนเพื่อดูดเงินค่าเทอมและค่าแป๊ะเจี๊ยะจากกระเป๋านักเรียนคนอื่น 

วงการกีฬาก็พบเจอปัญหาลักษณะนี้เช่นกัน ที่สังคมจะเชิดชูและให้ความสำคัญกับนักกีฬาที่ได้เหรียญทองโอลิมปิกหรือแชมป์โลก แต่ไม่เคยสนใจว่าก่อนที่เขาจะประสบความสำเร็จคว้าชัยชนะมาได้ ต้องผ่านการฝึกซ้อมที่หนักหนาและทุ่มเทแค่ไหน ซึ่งแสดงให้เห็นว่าสังคมไทยไม่ค่อยให้ความสำคัญกับความพยายาม แต่กลับบูชาผลลัพธ์ที่ปลายทางอย่างบ้าคลั่ง 

สังคมไทยเรียกร้องความใสสะอาด ปลอดการโกง ปลอดการคอรัปชัน มานานแล้ว แต่ตราบใดที่เรายังเป็นสังคมที่ให้ความสำคัญกับผลลัพธ์อย่างไม่ลืมหูลืมตา บูชาคนรวย ตัดสินคนจากรถที่ขับ กระเป๋าที่สะพาย การโกงก็จะยังคงเป็นเรื่องปกติสำหรับคนไทยต่อไป