เมื่อวันที่ 10-17 มีนาคมที่ผ่านมา ได้เดินทางไปทำงานที่ประเทศเกาหลีใต้ วัตถุประสงค์ครั้งนี้ คือไปดูความเปลี่ยนแปลงของเกาหลีใต้  ซึ่งในช่วง 5 -6 ปีมานี้ รัฐบาลเกาหลีพยายามสร้างอนาคตที่ดีให้กับประชากรของตัวเองอย่างเห็นได้ชัด    

ระบบคมนาคมของเกาหลีใต้ เน้นที่กรุงโซล ไม่ต่างจากกรุงเทพค่ะ ตอนนี้ประชากรในกรุงโซล  ใช้การเดินทางด้วยรถไฟฟ้าใต้ดินในช่วงเช้าและเย็น พวกเขาเข้างานประมาณ 9 โมง เลิกงาน 6 โมงเย็น เวลาทำงานเหมือนกันกับไทย ดังนั้นรถไฟฟ้าจะติดในช่วงเดียวกัน 

รถไฟฟ้าคือทางเลือกดีสุด
แต่รถไฟฟ้าของกรุงโซล มีทั้งความเร็วปกติ  และความเร็วพิเศษ (เอ็กซ์เพรส) วิ่งใต้ดินและบางช่วงไปโผล่บนดิน จะไม่มีแยกกันเป็นรถไฟลอยฟ้า หรือ รถไฟใต้ดินเหมือนบ้านเรา และรถไฟอีกประเภท คือ รถไฟความเร็วสูง KTX ซึ่งวิ่งระหว่างเมือง  

(ในรถไฟฟ้าใต้ดินความเร็วพิเศษ)

ในช่วงเช้าๆของเกาหลี ช่วงประมาณ 8 โมงเช้า ในรถไฟฟ้าความเร็วพิเศษ คนจะแน่นมาก ผู้เขียนได้ขึ้นรถไฟทั้ง 2 แบบ ทั้งแบบปกติและความเร็วพิเศษ  จากฮงแด ไปคังนัมพบว่า รถไฟความเร็วพิเศษ คนแน่นจนไม่สามารถหันหน้าได้ ตัวติดกันแทบจะเป็นสามี-ภรรยากันเลยทีเดียวค่ะ ส่วนรถไฟความเร็วปกติ  ความหนาแน่นของคนใช้เหมือนการใช้รถไฟฟ้าช่วงบ่ายๆ ในบ้านเราค่ะ มีที่นั่งเหลือเยอะเลย

ราคาตั๋วโดยสารรถไฟฟ้า  ราคาเริ่มต้นอยู่ที่ 1,250 วอน หรือ 39 บาท สามารถเปลี่ยนเส้นทางได้ในตั๋วเดียว  ที่สำคัญราคาถูกกว่าค่าแท็กซี่ เพราะราคาเริ่มต้นเมื่อกดมิเตอร์ อยู่ที่ 3000 วอน หรือ  95 บาท     

แท็กซี่มีมง
แต่แท็กซี่ในเกาหลีใต้ ระบบคล้ายบ้านเราที่มีการเปิดให้เอกชนเข้ามาประมูลเดินรถค่ะ แต่น่ารักตรงที่มีการ “มอบมง” ให้แท็กซี่ด้วย

แท็กซี่ที่ให้บริการดี ไม่ปฏิเสธผู้โดยสาร ขับรถในความเร็วที่กำหนด จะได้รับการโหวตจากผู้โดยสาร เมื่อได้คะแนนตามเกณฑ์แล้ว จะได้รับมงกุฎ สวมบนหลังคา ทำให้แท็กซี่มีมง แบบนี้ค่ะ  

(แท็กซี่มีมงที่คังนัม)

รถเมลเกาหลีอัจฉริยะ

ส่วน การเดินทางด้วยรถเมล์ ในกรุงโซลมี 3 ประเภท คือ รถเมล์วิ่งระหว่างเมือง,ในเมือง  และในหมู่บ้าน แยกประเภทด้วยขนาดและสีของรถ ปัจจุบันรัฐบาลปรับระบบให้รถเมล์มาวิ่งเลนกลาง โดยใช้สีฟ้าล้อมกรอบ และไม่เพิ่มจำนวนรถเมล์บนท้องถนน พร้อมเพิ่มความสะดวกด้วยป้ายรถเมล์อัจฉริยะ ที่คิดค้นระบบในปี 2548 ติดตั้งใช้จริงปี 2554 หรือ 6 ปีก่อน ปัจจุบันค่าความแม่นยำอยู่ที่ 95% ในป้ายนี้จะบอกสายรถเมลที่วิ่งผ่านเส้นทางนี้ ,สภาพอากาศ,สภาพฝุ่น เวลาที่รถเมล์ต่างๆ จะมาถึง 

แต่ถ้าป้ายไหน ไม่มีป้ายรถเมลอัจฉริยะ คนในกรุงโซลจะใช้แอพลิเคชั่นเพื่อตรวจสอบเส้นทางรถเมลที่จะไปถึงที่หมายของเรา วันนี้เราใช้แอพลิเคชั่น “ โซล บัส” หนึ่งในแอพพลิเคชั่น ตรวจสอบเส้นทางรถเมล์ เพียงแค่พิมพ์หมายเลขรถที่เรารออยู่  ระบบจะแจ้งเวลาที่รถเมล์จะเข้าถึงป้าย อย่างตอนนี้ รถเมล์ที่เรารออยู่จะมาถึงใน 3 นาที 30 วินาที ทำให้เราคำนวณได้ว่า  เราจะเดินทางถึงปลายทางเมื่อไหร่

การจ่ายเงินค่ารถเมล  ก็จ่ายได้ทั้งเงินสด, บัตรเครดิตและ ตั๋วร่วม ทีมันนี  ซึ่งคนเกาหลีใต้เกือบ 100% จะพกบัตรนี้ติดตัวไม่ต่างจากบัตรเครดิต 

สถาบันวิจัยโซล  ขุมพลังพัฒนาเมืองเพื่ออนาคต 

วันนี้เรานัดสัมภาษณ์พิเศษ ดร.กวาง ฮุน ลี นักวิจัยอาวุโส  ด้านวิศวกรรมการขนส่ง  สถาบันวิจัยโซล ที่นี่คือแหล่งรวบรวมนักวิจัยชั้นหัวกะทิของเกาหลีใต้ กว่า 300 คน มีนักวิจัยระดับดอกเตอร์ 80 คน ทำหน้าที่ศึกษา วางแผน ทุกเรื่องราวในการใช้ชีวิตของประชากรในประเทศ รวบรวมข้อมูลเชิงลึกจากอดีต ปัจจุบัน คาดการณ์ไปถึงอนาคต เพื่อร่วมกำหนดอนาคตของชาติ 

ตารางด้านบน จะเห็นได้ว่า การรวบรวมสถิตินี้เป็นเพียงข้อมูลที่รวบรวมมาจากรายละเอียดการเดินทาง 18 ประเภท  ตั้งแต่การเดิน การใช้รถส่วนตัว การใช้รถเมล์ รถจักรยานยนต์ รถบรรทุก ฯลฯ 
ถ้าเราดูตารางด้านบน ทำให้เรารู้ว่า ในปี พ.ศ.2563  - 2588 กรุงโซลจะใช้รถยนต์ส่วนตัวมากขึ้นเล็กน้อย ใช้รถเมล์ลดลง ใช้รถไฟฟ้าใต้ดินมากขึ้น   

ตัวเลขนี้ ทำให้สำนักงานว่าการกรุงโซล เพิ่มจำนวนรถไฟฟ้าอีก 7 สาย โดย 1 ใน 7 สาย จะเปิดให้บริการเดือนเมษายนนี้ (60)  

ดอกเตอร์ลีบอกว่า ปัจจุบัน ประชากรเกาหลีใต้ เข้าถึงระบบการคมนาคมได้ 70% โดยใช้เวลาเพียง 5 นาที ก็สามารถเข้าถึงได้ ขณะที่สถาบันวิจัยโซล วางเป้าหมายพัฒนาระบบให้ประชาชนเข้าถึงระบบรถสาธารณะได้เร็วยิ่งขึ้น  

ระบบคมนาคมเริ่มต้นจาก “ประชาชน”

ขั้นตอนการวางแผนระบบคมนาคมของกรุงโซล เริ่มต้นที่สถาบันวิจัยโซลทำการศึกษาจากความต้องการของประชาชน โดยนำข้อมูลเหล่านั้นหารือร่วมกับบริษัทเอกชน เมื่อได้ผลสรุป จึงนำเสนอแผนงานกับสำนักงานว่าการกรุงโซล  เพื่อขออนุมัติจากกระทรวงคมนาคม วิธีนี้ตอบสนองความต้องการประชาชนได้ตรงจุด และมีอิสระในการบริหารจัดการ ซึ่งมีความแตกต่างจากบ้านเราที่ทุกอย่างจะเริ่มดำเนินการจากกระทรวงคมนาคม กำหนดนโยบายก่อน แล้วจึงมอบหมายไปยังท้องถิ่นให้ดำเนินการต่อ 

อีกเรื่องที่ทำให้เห็นชัดเจนว่า   กรุงโซล ให้ความสำคัญกับพลเมืองของประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่เดินทางด้วยระบบสาธารณะ กรุงโซลเลยปรับขึ้นค่าจอดรถในที่สาธารณะให้สูงขึ้น อย่างที่จอดรถเป็นอาคารเหล็ก 3 ชั้น ที่เมียงดง ค่าจอดทั้งวันตอนนี้อยู่ที่ 700 บาท ก็จะเพิ่มขึ้นมากกว่านี้ , เก็บภาษีห้างสรรพสินค้า ที่ทำให้การจราจรหนาแน่น อย่างห้างล็อตเต้ที่เราเห็นในกรุงโซล เค้าต้องจ่ายให้รัฐบาล (ซึ่งคนที่เกาหลีกระซิบมาว่า ภาษีแค่นี้ไม่กระทบอะไรเค้าเลย) , ปรับแก้กฏหมายลดขนาดถนนให้แคบลง  ขยายทางเดินให้กว้างขึ้น    

ภาพที่ 9 (สวนลอยฟ้า Seoul lo 7017)

เนรมิต “สวนลอยฟ้า”  บนสะพานข้ามแยก ที่โซล สเตชั่น
ตั้งแต่ ปี 2543 จนถึงปัจจุบัน กรุงโซล  ได้รื้อสะพานข้ามแยกที่ไม่จำเป็นหลายแห่ง  พร้อมกับจัดระบบการเดินรถด้วยการปรับสัญญาณไฟจราจร โดยพบว่า  ระบายรถระหว่างทางแยกได้ดีกว่า ส่วนสะพานที่รื้อออกไม่ได้ก็ใช้วิธีการ “ปรับทัศนียภาพ” 

(สะพานข้ามแยกหน้า โซล สเตชั่น ก่อนถูกปรับทัศนียภาพ)

(สวนลอยฟ้า Seoul lo 7017 )

พอกเก็ตบุคเล่มใหม่ของ ดร.ลี ซึ่งมันหมายถึงสิ่งที่สถาบันวิจัยโซล กำลังศึกษา เพื่อสร้างอนาคตการเดินทางในเกาหลีใต้  เน้นไปที่การให้ความสำคัญของประชากรในประเทศและนักท่องเที่ยว ที่จะต้องใช้การเดินทางด้วยการ “เดิน”เป็นหลัก  และจะเพิ่มจำนวนพื้นที่ของการปั่นจักรยานให้มากขึ้น  

(กรุงโซล  เมืองเพื่อประชากร)

ทั้งหมดมุ่งหวังให้คนเดินเท้า  เป็นใหญ่ที่สุดบนท้องถนน

หลายอย่างที่เกาหลีใต้ใช้อเมริกาเป็นแบบอย่างในการพัฒนาประเทศ ตั้งแต่ระบบการขนส่งและจราจร  การเดินทางของพลเมือง ไปจนถึงการใช้ชีวิตแบบ โสดๆ สุข ของคนรุ่นใหม่ในเกาหลีใต้ ที่ตอนหน้าเราจะนำเสนอเรื่องนี้กันค่ะ