เม็กซิโกเพิ่งจะผ่านพ้นวาระครบรอบ 10 ปีการประกาศสงครามต่อต้านยาเสพติด ซึ่งปรากฏว่ามีผู้เสียชีวิตจากสงครามครั้งนี้กว่า 100,000 ราย แต่ในขณะเดียวกัน เม็กซิโกก็กำลังก้าวสู่นโยบายยาเสพติดที่ทันสมัยขึ้น คือการอนุญาตให้ใช้กัญชาทางการแพทย์ได้
แม้ว่าปัจจุบัน คนทั่วโลกจะให้ความสนใจกับนโยบายสงครามปราบยาเสพติดของนายโรดริโก ดูแตร์เต ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ ที่เริ่มใช้ไปได้เพียง 6 เดือนก็ทำให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 5,900 ราย แต่สงครามยาเสพติดที่เก่าแก่และสร้างผลเสียหายร้ายแรงยิ่งกว่าเคยเกิดขึ้นมาแล้วในเม็กซิโก
เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2006 นายเฟลิเป กัลเดรอน ประธานาธิบดีเม็กซิโกในยุคนั้น ประกาศสงครามปราบยาเสพติด โดยใช้กำลังทหารตำรวจปราบปรามผู้ค้ายาอย่างเด็ดขาดรุนแรง เน้นการวิสามัญฆาตกรรม บุกจับกุมทลายแหล่งค้ายาเสพติด และแก๊งอาชญากรรมข้ามชาติซึ่งมีอิทธิพลมหาศาลในประเทศ
ผ่านไป 10 ปี สงครามยาเสพติดในเม็กซิโกทำให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 100,000 ราย และสูญหายอีก 30,000 คน เทียบเท่ากับสงครามกลางเมืองของหลายๆประเทศในลาตินอเมริการวมกัน ถือว่าเป็นสงครามที่นองเลือดอย่างมาก โดยเฉพาะเมื่อเทียบกับความขัดแย้งที่เก่าแก่ที่สุดในภูมิภาคระหว่างรัฐบาลโคลอมเบียกับกบฏฟาร์ก สงครามระหว่าง 2 ฝ่ายที่กินเวลากว่า 50 ปี ยังทำให้มีผู้เสียชีวิต 200,000 ราย เพียง 2 เท่าของสงครามยาเสพติดในเม็กซิโกเท่านั้น
10 ปีที่ผ่านมา เม็กซิโกได้เรียนรู้ว่าการใช้ความรุนแรงเข้าปราบปราม ไม่สามารถแก้ไขปัญหายาเสพติดได้ และยังทำให้ระดับอาชญากรรม รวมถึงการละเมิดสิทธิมนุษยชนในประเทศเพิ่มสูงขึ้นอย่างมากอีกด้วย ปัจจุบัน การทำสงครามปราบยาเสพติดลดความรุนแรงลง นายเอนริเก เปนญา นิเอโต ประธานาธิบดีคนปัจจุบัน มุ่งเน้นที่การกำจัดอิทธิพลของแก๊งมาเฟีย มากกว่าการหมกมุ่นกับยาเสพติดเพียงอย่างเดียว
นอกจากนี้ เม็กซิโกยังเพิ่งจะมีนโยบายที่ก้าวหน้าอย่างมากเกี่ยวกับยาเสพติด นั่นก็คือการอนุญาตให้ใช้กัญชาในทางการแพทย์ได้ กฎหมายดังกล่าวมีผลในวันที่ 12 ธันวาคมที่ผ่านมา นอกจากนี้ นายนิเอโตยังวางแผนที่จะผ่อนผันกฎหมายให้ใช้กัญชาในทางสันทนาการได้อีกด้วย โดยศึกษาตัวแบบจากแคลิฟอร์เนีย ซึ่งเพิ่งผ่านการประชามติอนุมัติให้ใช้กัญชาในเชิงสันทนาการได้เมื่อต้นเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา พร้อมๆกับการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ
สำหรับในประเทศไทย ในปี 2003 มีการประกาศสงครามต่อต้านยาเสพติดเช่นกัน และภายใน 3 เดือน มีผู้เสียชีวิตกว่า 2,200 ราย ในจำนวนนี้มีนับพันรายไม่ได้เกี่ยวข้องกับยาเสพติด แต่ผ่านไปกว่า 10 ปี นโยบายด้านยาเสพติดของไทยก็ก้าวหน้าไปไม่น้อยเช่นเดียวกัน โดยล่าสุดมีการพิจารณาลดโทษคดียาเสพติดให้ได้สัดส่วนกับความผิดมากขึ้น และจะปรับเอายาบ้าออกจากบัญชียาเสพติดร้ายแรงประเภท 1 แม้ว่าการให้กัญชาเป็นสารเสพติดถูกกฎหมาย จะยังเป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาผลักดันอีกนานก็ตาม
ภาพ: AP/AFP
