การต่อสู่เพื่อให้ได้มาซึ่งประชาธิปไตย ล้วนต้องทุ่มเทพลัง ฟันฝ่าแรงต้าน อย่างหนึ่งที่เป็นสิ่งก่อสร้างเพื่อรำลึกประวัติศาสตร์ คือ อนุสาวรีย์พิทักษ์รัฐธรรมนูญ แต่พบว่าน้อยคนที่จะรู้จัก

อนุสาวรีย์พิทักษ์รัฐธรรมนูญ เป็นอนุสาวรีย์ที่ตั้งอยู่ ณ วงเวียนหลักสี่ จุดตัดระหว่างถนนพหลโยธินกับถนนแจ้งวัฒนะและถนนรามอินทรา ตั้งอยู่ในพื้นที่แขวงอนุสาวรีย์ เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร อนุสาวรีย์พิทักษ์รัฐธรรมนูญจัดสร้างขึ้นเพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์ความขัดแย้งทางการเมืองการปราบกบฎบวรเดช โดยมีการบรรจุอัฐิทหารและตำรวจที่เสียชีวิตในเหตุการณ์ดังกล่าวไว้ภายในรวม 17 นาย จึงมีชื่อเรียกอื่นๆ ได้แก่ อนุสาวรีย์ปราบกบฎ อนุสาวรีย์ 17 ทหารและตำรวจ อนุสาวรีย์หลักสี่ หรืออนุสาวรีย์หลวงอำนวยสงคราม

อนุสาวรีย์พิทักษ์รัฐธรรมนูญได้รับการออกแบบโดย หลวงนฤมิตรเลขการ อาจารย์ประจำโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า โดยยึดหลักทางการเมืองของรัฐบาล 5 ประการ คือ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ กองทัพ และรัฐธรรมนูญการก่อสร้างแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2479 มีการทำพิธีเปิดในวันที่ 15 ตุลาคม ปีเดียวกัน โดยพระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา ประธานคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ทรงประกอบพิธีเปิด

ปัจจุบันมีการปรับปรุงพื้นที่บริเวณโดยรอบอนุสาวรีย์พิทักษ์รัฐธรรมนูญอยู่หลายครั้งโดยกรมทางหลวง เพื่อลดปัญหาการจราจรติดขัดโดยรอบอนุสาวรีย์ อาทิ การปรับภูมิทัศน์เป็นสี่แยกและการขุดอุโมงค์ลอดอนุสาวรีย์ โครงการก่อสร้างสะพานลอยข้างอนุสารีย์เพื่อเชื่อมต่อถนนแจ้งวัฒนะและถนน รามอินทรา และโครงการก่อสร้างรถไฟฟ้าบีทีเอส (สายสีเขียว) และรถไฟฟ้าโมโนเรล สายสีชมพู

อนุสาวรีย์พิทักษ์รัฐธรรมนูญ เคยใช้เป็นสถานที่เพื่อนัดชุมนุมทางการเมืองของกลุ่มแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ แดงทั้งแผ่นดิน (นปช.) ในปี พ.ศ. 2553 นอกจากนี้ยังมีประเพณีตักบาตรวันขึ้นปีใหม่ ณ บริเวณอนุสาวรีย์แห่งนี้เป็นประจำทุกปี

แม้อนุสาวรีย์แห่งนี้ จะเป็นที่รำลึกประวัติศาสตร์การเมืองครั้งสำคัญ แต่โดยทั่วไปแล้ว น้อยคนจะรู้จัก คล้ายกับว่า อนุสาวรีย์นี้เป็น อนุสาวรีย์ที่ถูกลืม ....

ภาพ : Mr. Sawaroj  EngkanInun

เรียบเรียงข้อมูลโดย : Pakorn