พาไปชมย่านพาหุรัด ชุมชนชาวอินเดียขนาดใหญ่ที่สุดไทย จากกลุ่มคนที่เคยหลบหนีปัญหาศาสนาและการเมืองในอินเดีย วันนี้พวกเขาอยู่ร่วมกับคนไทยอย่างมีความสุข ท่ามกลางความหลากหลายทางวัฒนธรรมกลางกรุงเทพฯ

ภาพพวงมาลัยลีเหลือง- แดงสดใส และขนมที่ตั้งเรียงรายอย่างน่ารับประทานอยู่ตรงหน้า ไม่ใช่ภาพปรุงแต่งเพื่อจัดงานเทศกาลที่ไหน หากแต่เป็นภาพของย่านร้านค้าในพาหุรัด ชุมชนชาวอินเดียผู้นับถือศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ที่ใหญ่ที่สุดในไทย  จนทำให้ใครหลายคนขนานนามย่านแห่งนี้ว่า " ลิตเติล อินเดีย" 

คมกฤช ยังระบุว่าการเข้ามาในช่วงแรกๆของชาวอินเดียเริ่มตั้งพุทธศตวรรษที่ 10  และมีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงความเชื่อในภูมิภาค ที่ส่งผลให้เกิดการนับถือศาสนา พราหมณ์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ส่วนการเข้ามาไทยระลอกที่ 2 ของชาวอินเดียนั้น เป็นช่วงที่อินเดียเรียกร้องเอกราชจากอังกฤษทำให้ชาวอินเดียต้องหนีภัยการเมืองออกนอกประเทศจำนวนมาก ซึ่งประเทศไทยเองเป็นทางเลือกหนึ่งที่มีช่องทางในการเดินทางที่ไม่ยากลำบาก และไม่ไกลมากนัก ที่สามารถเลือกว่าเดินทางบกผ่านเมียนมา หรือนั่งเรือกลไฟมายังกรุงเทพฯ หรือไปภาคใต้ของประเทศไทย ก็สามารถทำได้ 

ไม่เพียงแต่ปัญหาการเมืองเท่านั้น แต่เป็นเพราะความแตกต่างทางศาสนาด้วย ที่ทำให้ชาวอินเดียผู้นับถือศาสนาฮินดูตัดสินใจเดินทางออกนอกประเทศ อย่างที่รวี สัจเดว์ ผู้ดูแลกิจการขายเครื่องเทศย่านพาหุรัด ระบุว่า ปู่ของเขาตัดสินใจหนีออกจากอินเดีย เพราะปัญหาความแตกต่างทางศาสนา

รวี ยังบอกอีกด้วยว่าในช่วงแรกๆ ญาติของเขาหลายคนยังอยู่ทางเชียงใหม่ เชียงราย แต่ปู่ของเขาเห็นว่า กรุงเทพ ฯ เป็นศูนย์กลางการค้าขายและน่าจะเป็นช่องทางที่เหมาะสมในการทำมาหาเลี้ยงชีพ ซึ่งร้านแห่งนี้ที่ขายเครื่องเทศ และขนมนำเข้าจากอินเดีย ตกทอดมาสู่รุ่นรวีให้เป็นผู้ดูแลกิจการนั้น ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 1964 ยาวนานมากว่า 50 ปีแล้ว

จากกลุ่มคนที่เคยหลบหนีปัญหาศาสนาและการเมืองในบ้านเกิดของตนเอง หลายร้อยปีที่ผ่านมา ชาวไทยเชื้อสายฮินดูได้อยู่ร่วมกันอย่างเป็นปึกแผ่นในไทยอย่างมีความสุข รวมถึงยังคงไว้ซึ่งเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่ภาคภูมิใจได้เป็นอย่างดี