คนไทยมักรู้จักโรคหลอดเลือดสมองกันว่าโรคอัมพาต หรือ อัมพฤกษ์ ซึ่งเกิดได้จากสองสาเหตุ คือ เส้นเลือดในสมองแตก และเส้นเลือดในสมองตีบ ทั้งสองกรณีนี้จะทำให้เนื้อเยื่อสมองที่โดนผลกระทบไม่ทำงาน เช่น ถ้ามีอาการในบริเวณที่ควบคุมการขยับของแขนขาด้านใดด้านหนึ่ง ก็จะทำให้แขนขาด้านนั้นขยับไม่ได้ ถ้าเป็นถาวรก็จะเรียกว่าเป็นอัมพาต ถ้าเป็นชั่วคราวก็จะเรียกว่าอัมพฤกษ์นั่นเอง คล้ายๆ อาการของโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (Heart Attack) แต่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง (Brain Attack) แทน
อาการของโรคหลอดเลือดสมองเป็นอย่างไรได้บ้าง
ในปัจจุบันหากผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองแบบขาดเลือดมารับการรักษาภายในเวลาสี่ชั่วโมงครึ่ง สามารถที่จะให้ยาละลายลิ่มเลือดเพื่อที่จะช่วยให้สมองในบริเวณที่ขาดเลือดกลับมาทำงานได้ตามปกติ ดังนั้นอาการที่เป็นทันทีทันใดและควรสังเกตง่ายๆ ในเบื้องต้นจึงได้แก่ F.A.S.T.
F Face : ผู้ป่วยจะมีอาการหน้าเบี้ยวด้านใดด้านหนึ่ง หรือผู้ป่วยบางท่านอาจจะมีอาการระหว่างการรับประทานอาหารแล้วมีอาหารไหลออกจากปาก หรือน้ำลายไหลออกจากมุมปากด้านใดด้านหนึ่ง ทดสอบง่ายๆ ได้โดยให้ผู้ป่วยลองยิ้ม หรือยิงฟัน
A Arms : ผู้ป่วยจะขยับแขนขาด้านใดด้านหนึ่งไม่ได้ โดยอาจจะเป็นเฉพาะขา หรือเป็นทั้งแขนขาซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นด้านเดียวกัน ทดสอบง่ายๆ โดยการให้ผู้ป่วยลองยกแขนขาทั้งสองข้างถ้าตกด้านใดด้านหนึ่งแสดงว่ามีความผิดปกติ
S Speech : ผู้ป่วยจะมีอาการพูดไม่ชัด พูดอ้อแอ้ เหมือนลิ้นคับปาก หรือบางคนมีอาการพูดไม่ออก หรือฟังคำสั่งไม่รู้เรื่อง ญาติบางคนจะคิดว่าผู้ป่วยสับสน ทดสอบได้ง่ายๆ ด้วยการให้ผู้ป่วยพูดตามในคำง่ายๆ เช่น กรุงเทพมหานคร หรือชี้ให้ดูปากกา นาฬิกา แล้วถามว่าของสิ่งนั้นเรียกว่าอะไร หรือให้ทำตามคำสั่งง่ายๆ เช่น ชูสองนิ้ว เป็น��้น
T Time : เวลาเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ให้นำผู้ป่วยที่สงสัยว่ามีภาวะโรคหลอดเลือดสมองไปโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุดและเร็วที่สุด เพื่อป้องกันความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับสมองที่มากขึ้นตามระยะเวลาที่มากขึ้น ในกรณีที่เป็นโรคหลอดเลือดในสมองตีบและมาถึงโรงพยาบาลภายในสี่ชั่วโมงครึ่ง จะสามารถให้ยาละลายลิ่มเลือดในส่วนของเส้นเลือดที่อุดตันได้ และอาการของคนไข้จะสามารถกลับมาเป็นปกติได้ ถ้าให้ยาละลายลิ่มเลือดแล้ว จะสามารถละลายลิ่มเลือดที่อุดตันออกไปได้
ที่มา : โรงพยาบาลพระรามเก้า
