'จาตุรนต์ ฉายแสง' สส.พรรคเพื่อไทย ระบุผ่านสื่อโซเชียลมีเดีย วันนี้ (10 กันยายน 2568) หลัง ศาลรัฐธรรมนูญมีมติโดยเสียงข้างมาก 6 ต่อ 1 วินิจฉัยว่า การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ต้องจัดให้ประชาชนออกเสียงประชามติ 3 ครั้ง และ ศาลรัฐธรรมนูญมีมติโดยเสียงข้างมาก 5 ต่อ 2 รัฐสภามีอำนาจริเริ่มหรือแสดงความต้องการเพื่อจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ได้ แต่ต้องให้ประชาชนออกเสียงประชามติให้ความเห็นชอบว่าสมควรมีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่หรือไม่เสียก่อน โดยระบุว่า

ศาลรัฐธรรมนูญเองเคยวินิจฉัยไว้ว่า "อำนาจในการสถาปนารัฐธรรมนูญเป็นของประชาชน" หากจะจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่จึงต้องทำประชามติ ดังนั้นตามหลักเหตุผลนี้ หากถามประชาชนว่าจะให้มีการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่โดย ส.ส.ร.ที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชนหรือไม่แล้ว ถ้าประชาชนเห็นชอบให้ ส.ส.ร.มาจากการเลือกตั้งก็ควรจะต้องทำได้

การที่ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่า รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง จึงเป็นการขัดต่อหลักที่ว่าประชาชนเป็นผู้มีอำนาจในการสถาปนารัฐธรรมนูญ และประเด็นนี้ความจริงก็ไม่ใช่ประเด็นที่รัฐสภาขอให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาวินิจฉัย

การวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญในครั้งนี้จึงทำให้ความตั้งใจที่จะให้ประชาชนเลือก ส.ส.ร.มาร่างรัฐธรรมนูญไม่สามารถเกิดขึ้นได้

ส่วนการที่ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ต้องจัดให้ประชาชนออกเสียงประชามติ 3 ครั้งนั้น มีประเด็นที่น่าสนใจตรงที่บอกว่าการออกเสียงประชามติครั้งที่หนึ่งและครั้งที่สองอาจรวมเป็นครั้งเดียวกันได้ ประเด็นนี้ ผมได้มีโอกาสหารือกับอาจารย์ชูศักดิ์ ศิรินิล คุณหมอชลน่าน และเพื่อนสส. ในช่วงบ่ายวันนี้ และมีข้อสรุปเกี่ยวกับการดำเนินการต่อไปของพรรคเพื่อไทยแล้ว โดยเฉพาะการรวมการออกเสียงประชามติสองครั้งให้เป็นครั้งเดียวกัน และ พรรคเพื่อไทยจะแถลงต่อสื่อมวลชนพรุ่งนี้เช้าครับ