วันนี้ (8 กันยายน 2568) นายอนุชา สะสมทรัพย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข เปิดการประชุมเชิงปฏิบัติการสร้างความรอบรู้สมุนไพรเบื้องต้น สำหรับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) พร้อมเปิดตัว “กระเป๋ายาสมุนไพรประจำบ้าน” โดยมี นพ.สมฤกษ์ จึงสมาน อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก นพ.ปิยะ ศิริลักษณ์ ผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 11 นายฐิติพันธ์ จูจันทร์โชติ ผู้ช่วยเลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข นพ.วิโรจน์ รัตนอมรสกุล นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดนครปฐม คณะผู้บริหาร นางนงนุช บุญมาเลิศ รองประธานอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อสม. และเจ้าหน้าที่จากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ของ 7 อำเภอในจังหวัดนครปฐม และบุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วมกว่า 500 คน

นายอนุชา กล่าวว่า กระทรวงสาธารณสุข ขับเคลื่อนนโยบายเศรษฐกิจสุขภาพ มุ่งส่งเสริมให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางทางการแพทย์และสุขภาพนานาชาติ โดยการสนับสนุนการแพทย์แผนไทย การแพทย์ทางเลือก สมุนไพร ภูมิปัญญาไทย เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจของประเทศ ขณะเดียวกันยังเป็นกลไกสำคัญของการพึ่งพาตนเองด้านสุขภาพ ซึ่งหากอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) มีความรู้ ความเข้าใจ และทักษะที่ถูกต้องในการใช้สมุนไพรดูแลตนเองเบื้องต้น จะให้คำแนะนำประชาชนได้อย่างมั่นใจ และทำให้ประชาชนมีความเชื่อมั่นในการใช้ยาสมุนไพรอย่างปลอดภัย ซึ่งการประชุมในวันนี้ ถือเป็นโครงการต้นแบบระดับประเทศ หลังนำร่องที่ จ.นครปฐมแล้วจะขยายผลสู่จังหวัดอื่นๆ เพื่อสร้างเครือข่าย อสม. ที่มีความรู้ในการใช้ยาสมุนไพรเบื้องต้นอย่างถูกต้องและเหมาะสมต่อไป

“วันนี้ ยังได้เปิดตัว กระเป๋ายาสมุนไพรประจำบ้าน พร้อมคู่มือการใช้ ที่รวบรวมยาสมุนไพรพื้นฐานสำหรับใช้ดูแลตนเองเบื้องต้นในชีวิตประจำวัน ซึ่งจะเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้พี่น้อง อสม. ดำเนินการสื่อสารเชิงรุกไปยังครัวเรือนในความรับผิดชอบได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นที่พึ่งด้านสุขภาพด้วยวิถีไทยให้กับชุมชนได้อย่างยั่งยืน” นายอนุชากล่าว

ด้าน นพ.สมฤกษ์ กล่าวว่า “กระเป๋ายาสมุนไพรประจำบ้าน” ประกอบด้วยสมุนไพร 10 ชนิด พร้อมคู่มือการใช้ ได้แก่

1) ยากล้วย บรรเทาอาการท้องเสียชนิดที่ไม่เกิดจากการติดเชื้อ เช่น อุจจาระไม่เป็นมูกหรือมีเลือดปน

2) ยาแก้ไอผสมมะขามป้อม บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ

3) ยาขมิ้นชัน บรรเทาอาการแน่นจุกเสียด ท้องอืด ท้องเฟ้อ

4) ยาขิง ป้องกันและบรรเทาอาการคลื่นไส้ อาเจียน ที่มีสาเหตุจากการเมารถ เมาเรือ

5) ยาน้ำมันไพล บรรเทาอาการบวม ฟกช้ำ เคล็ด ยอก ปวดเมื่อยตามร่างกาย

6) ยาพญายอ บรรเทาอาการอักเสบ ปวด บวมจากแมลงกัดต่อย

7) ยาฟ้าทะลายโจร บรรเทาอาการของโรคหวัด เช่น ไอ เจ็บคอ น้ำมูกไหล มีไข้

8) ยามะขามแขก บรรเทาอาการท้องผูก

9) ยาว่านหางจระเข้ รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก

10) ยาหอมเทพจิตร แก้ลมกองละเอียด ได้แก่ อาการหน้ามืด ตาลาย วิงเวียน คลื่นไส้ ตาพร่าจะเป็นลม ใจสั่น และบำรุงดวงจิตให้ชุ่มชื่น